EDITORIAL ΜΑΙΟΣ 2009

Φέτος γιορτάζουμε! Η Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδος, το μοναδικό επαγγελματικό σωματείο σεναριογράφων στη χώρα μας, συμπλήρωσε είκοσι χρόνια δράσης και ευδόκιμης λειτουργίας. Πέρασαν πολλά χρόνια από εκείνο το καλοκαίρι του 1989, που δεκαοχτώ σεναριογράφοι, έχοντας ως στόχο την καλύτερη δυνατή νομική και επαγγελματική προστασία του έργου τους συμμετείχαν στην ιδρυτική συνέλευση και συνυπέγραψαν την αίτηση στο Πρωτοδικείο για τη δημιουργία του σωματείου. Ήταν το τρομερό καλοκαίρι της τηλεοπτικής έκρηξης και της δημιουργίας των πρώτων ιδιωτικών καναλιών. Η ανάγκη που υπήρχε για σενάρια ξαφνικά τριπλασιάστηκε. Και όχι μόνον αυτό. Η νέα «αγορά» κατάλαβε πως η τηλεόραση γίνεται πρωτίστως με κείμενα και όχι με εικαστικές αναζητήσεις. Δημιουργοί των σίριαλ της κρατικής τηλεόρασης ήταν οι σκηνοθέτες. Τα ιδιωτικά έκανα ένα μεγάλο πρωτόγνωρο άνοιγμα. Στράφηκαν στους συγγραφείς. Αυτοί ήταν πλέον οι πραγματικοί δημιουργοί των σίριαλ. Για να τιμήσουμε τα ιδρυτικά μέλη θα παραθέσουμε τα ονόματά τους. Ήταν οι συγγραφείς και σεναριογράφοι: Γιώργος Αρμένης, Μιχάλης Γκανάς, Βαγγέλης Γκούφας, Γιώργος Ζερβουλάκος, Ανδρέας Θωμόπουλος, Γιάννης Κακουλίδης, Γιώργος Κοτανίδης, Γιώργος Λαζαρίδης, Βασίλης Νεμέας, Δημήτρης Νόλλας, Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Γιώργος Σκούρτης, Θανάσης Σκρουμπέλος, Πέτρος Τατσόπουλος, Γιάννης Τζιώτης, Μπάμπης Τσικλιρόπουλος, και Γιάννης Χρυσούλης. Πολύ σύντομα στους εν λόγω επαγγελματίες προστέθηκε το σύνολο τόσο των παλαιότερων (Αλέκος Σακελλάριος, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Ναπολέων Ελευθερίου, Κώστας Μουρσελάς, Στρατής Καρράς κ. ά.) όσο και των νεότερων σεναριογράφων. Σήμερα στη δύναμη του σωματείου ανήκουν περισσότερα από 130 μέλη, όλοι τους δόκιμοι επαγγελματίες του κινηματογράφου και της τηλεόρασης.

Είκοσι χρόνια, λοιπόν. Μέσα σε αυτά τα χρόνια οι δραστηριότητες του σωματείου ήταν πολυποίκιλες. Κάποιες από αυτές υπήρξαν εξαιρετικά σημαντικές. Πρώτη ανάμεσα τους η δημιουργία, το 1995, (μαζί με την Εταιρία Ελλήνων Σκηνοθετών) του συνεταιρισμού ΑΘΗΝΑ, δηλαδή του Φορέα είσπραξης πνευματικών δικαιωμάτων δημιουργών Οπτικοακουστικών Έργων στη χώρα μας. Η ΑΘΗΝΑ, της οποίας η Ένωση Σεναριογράφων αποτελεί το ένα από τα δύο συνιδρυτικά σωματεία και στη διοίκηση της οποίας μετέχουν με την ιδιότητα του εταίρου πολλά διακεκριμένα μέλη μας, παρουσίασε σημαντικό έργο στον τομέα προστασίας και είσπραξης πνευματικών δικαιωμάτων των δημιουργών.

Δεύτερο σημαντικό επίτευγμα ήταν η με δική μας πρωτοβουλία, δημιουργία της FSΕ, δηλαδή της Ομοσπονδίας Ευρωπαίων Σεναριογράφων, η ιδρυτική συνέλευση της οποίας πραγματοποιήθηκε στο Ζάπειο Μέγαρο στην Αθήνα το 2001. Το έργο της FSΕ, και η ώθηση που δίνει, με τη συμπαράσταση της Ένωσης Σεναριογράφων Ελλάδος, στην ανάδειξη των σεναριογράφων ως ισότιμων δημιουργών του Οπτικοακουστικού είναι πολύ σημαντική (βλ. διακήρυξη της Θεσσαλονίκης 2006 Χάρτα Ευρωπαίων Σεναριογράφων, Πρώτο παγκόσμιο συνέδριο σεναριογράφων, κ.ά.). 

Τρίτο σημαντικό επίτευγμα της Ένωσης είναι η μετά από συζητήσεις και παρεμβάσεις μας αποδοχή από τη λεγόμενη «επιτροπή Γαβρά» της αναγκαιότητας δημιουργίας του «Ινστιτούτου Σεναρίου» ενός δηλαδή ανεξάρτητου και αυτοδιοίκητου οργανισμού προώθησης και ανάπτυξης του σεναρίου στη χώρα μας. Το Ινστιτούτο Σεναρίου, το οποίο έχει περιληφθεί στο νομοσχέδιο κινηματογραφίας θα αποτελέσει ευκαιρία για τη δημιουργία νέου κλίματος ανάπτυξης με την ολόπλευρη στήριξη όλων των φάσεων γραφής του. Από διαγωνισμούς αρχαρίων ως τα επαγγελματικά Development. Από εργαστήρια δημιουργικής γραφής ως επαγγελματικά σεμινάρια. Ένας φορέας που θα υποστηρίζει εκδόσεις βιβλίων για το σενάριο, θα προσκαλεί ξένους δασκάλους, θα κατoχυρώνει τα πνευματικά δικαιώματα των σεναριογράφων, θα τους φέρνει σε επαφή με ξένους παραγωγούς, θα διοργανώνει ημερίδες και συμπόσια. Ένας ακόμα εφικτός στόχος που ελπίζουμε να ενεργοποιηθεί ευθύς μετά τη δημιουργία του Ινστιτούτου σεναρίου είναι η δημιουργία της «Τράπεζας σεναρίων», δηλαδή η διοργάνωση pitching και η προώθηση των σεναρίων Ελλήνων δημιουργών, ώστε να περάσουν στη φάση υλοποίησης.

Ακόμα, το Δ.Σ. της Ένωσης δραστηριοποιείται σε θέματα εργασιακά, πνευματικών δικαιωμάτων, απόδοση επιτέλους του 1,5% των τηλεοπτικών σταθμών, και άλλα συναφή ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ενώ πρωτοστατεί σε πολιτιστικές εκδηλώσεις αποδεικνύοντας πως πάνω απ' όλα οι σεναριογράφοι είναι πνευματικοί άνθρωποι και δάσκαλοι. Διοργάνωσε επιστημονικές ημερίδες, δραστηροποιείται στην οργάνωση σεμιναρίων σεναριογραφίας και έχει προγραμματίσει την έκδοση εντός του έτους (2009) ενός τόμου θεωρητικών κειμένων ελλήνων σεναριογράφων με τον τίτλο «Ανάλεκτα Σεναρίου». 

Τελευταία προσφορά της Ένωσης στα μέλη της υπήρξε η δυνατότητα εξαγοράς παλαιότερων ενσήμων του ΙΚΑ, επιλύοντας έτσι το σοβαρό ασφαλιστικό πρόβλημα δεκάδων συναδέλφων μας. Η εξαγορά των ενσήμων πραγματοποιήθηκε με ειδική νομοθετική ρύθμιση χάρη σε σύντονες ενέργειες του προηγούμενου Προέδρου Αλέξανδρου Κακαβά. 

Όλα τα ανωτέρω αποτελούν μια ελάχιστη καταγραφή των επιτευγμάτων του σωματείου. Πιστεύοντας ότι επιβεβαιώνουν στην πράξη την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός επαγγελματικού σωματείου καλούμε με την ευκαιρία των φετεινών εικοστών μας γενεθλίων όλους τους σεναριογράφους, και ιδιαίτερα τη νεότερη τηλεοπτική γενιά, να έρθει σε επαφή μαζί μας και να στηρίξει την κοινή προσπάθεια.

Στάθης Βαλούκος