EDITORIAL ΙΟΥΝΙΟΣ 2007
Κάλεσμα στη συλλογικότητα
έο συμβούλιο. Νέος Πρόεδρος. Νέα αρχή. Νέα στήλη στην ιστοσελίδα. Για την ακρίβεια το editorial δεν είναι νέα στήλη. Την προέβλεπε και την περιείχε ο αρχικός σχεδιασμός της ιστοσελίδας. Επανενεργοποιείται όμως εκ νέου με απόφαση του συμβουλίου της Ένωσης Σεναριογράφων, που προέκυψε από τις εκλογές της 20ης Μαΐου.
Είθισται κάθε τι νέο να δίνει το ιδεολογικό του στίγμα. Το αυτονόητο έπαψε να είναι της μόδας. Οι σκεπτόμενοι πολίτες και οι νεότερες γενιές, απορρίπτουν αλήθειες υπαγορευμένες από κέντρα εξουσίας και δογματικές επιταγές. Κάθε νέα πρωτοβουλία οφείλει να δίνει το ιδεολογικό της στίγμα. Να δηλώνει σκοπούς, στόχους κι εγχειρήματα και να αναζητά αποδέκτες.
Το Editorial της ιστοσελίδας των σεναριογράφων θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Στα κείμενα του θα παρουσιάζονται ζητήματα του κλάδου και του κινηματογραφικού χώρου με μια άλλη οπτική. Όχι τόσο ενημερωτική όσο επικοινωνιακή. Αποδέκτες των κειμένων δεν θέλουμε μόνο τους συναδέλφους με τη στενή ή την ευρεία έννοια, αλλά και κάθε άτομο που αισθάνεται και έχει μια πολιτιστική ταυτότητα, ενδιαφέρεται για τον κινηματογραφικό χώρο και δεν βολεύεται στις δογματικές αλήθειες και τις ευκολίες της δήθεν αντικειμενικής πληροφόρησης.
Το Editorial θέλει να χτίσει γέφυρες επικοινωνίας με όλους. Με τα σωματεία και τον κόσμο. Προτάσσουμε τον όρο επικοινωνία γιατί πιστεύουμε ότι απουσιάζει στην εποχή μας. Οχυρωμένοι πίσω από κομπιούτερ και τηλεοράσεις, επικοινωνούμε μεταξύ μας λιγότερο παρά ποτέ. Η κινηματογραφική αίθουσα σβήνει. Οι προσωπικές επαφές γίνονται σπανιότερες. Οι ευκαιρίες γνωριμίας λιγοστεύουν. Οι πρεμιέρες, ως ευκαιρίες συνάντησης και συμμετοχής στη χαρά των συναδέλφων που παρουσιάζουν νέο έργο, σπανίζουν Είμαστε συνάδελφοι και δυστυχώς γνωρίζουμε περισσότερο το έργο παρά την προσωπικότητα του δημιουργού. Αναγνωρίζουμε την υπογραφή, εκτιμούμε το έργο, αλλά αγνοούμε το πρόσωπο. Είμαστε γνωστοί, αλλά όχι φίλοι. Και αυτό το γεγονός περνάει στο έργο, το επάγγελμα, το χώρο, τον πολιτισμό.
Παλαιότερα το γύρισμα μιας ταινίας ήταν ένα γλέντι. Φίλοι, πολλές φορές και αντίπαλοι, βρισκόντουσαν μαζί και βοηθούσαν ο ένας τον άλλο για να γίνουν οι ταινίες του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου. Έτσι δημιουργήθηκε το Κιέριον, και πολλές ταινίες που έγραψαν ιστορία στη δεκαετία των '70. Αργότερα η συλλογική δράση έσπασε. Κάθε κινηματογραφιστής κι ένα μπαϊράκι. Κάθε ταινία και μια μοναχική πράξη. Οι φιλίες δεν ήταν πια τόσο ισχυρές ώστε να γεννάνε συνεργασίες. Τα πλεονεκτήματα έγιναν μειονεκτήματα. Και σιγά, σιγά οι αίθουσες άδειαζαν. Και γλιστρήσαμε χωρίς να το αντιληφθούμε σε μια πραγματικότητα, που τη χαρακτηρίζει η μοναξιά. Η απελπισμένη κραυγαλέα μοναξιά. Μόνοι μας γράφουμε τις ταινίες. Μόνοι μας τις παράγουμε (με τη βοήθεια του κράτους βεβαίως). Τις σκηνοθετούμε, μερικές φορές παίζουμε και σε αυτές. Κι ύστερα -κι αυτό είναι το τραγικό- μόνοι μας τις βλέπουμε. Δεν επιζητάμε την εποικοδομητική βοήθεια των άλλων. Δεν εμπιστευόμαστε άλλες γνώμες. Δεν χρειαζόμαστε συνεργάτες. Είμαστε δήθεν επαγγελματίες στη μικρότερη και λιγότερο ενδιαφέρουσα αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύουμε ότι κάνουμε ταινίες επαγγελματικές, αλλά κάνουμε ταινίες μοναχικές. Έχουμε συνεργάτες, αλλά δεν έχουμε φίλους. Μήπως εκεί κρύβεται το μυστικό της αποτυχίας; Γιατί τη γνώμη του συνεργάτη την ξεπερνούμε εύκολα με αφορισμούς, και τον ίδιο τον υποτιμάμε. Αλλά τη γνώμη του φίλου ποτέ. Γιατί το φίλο τον εκτιμάμε.
Το σημερινό πρώτο editorial είναι ένα κάλεσμα σε αυτή την άλλη διαδικασία. Τα σωματεία κάτι μπορεί να προσφέρουν. Να αλλάξουν την εικόνα του συντεχνιακού συνδικαλισμού. Να γίνουν πόλοι έλξης και γνωριμίας των μελών. Εκτίμησης και αναγνώρισης. Συνεργασίας και συλλογικότητας. Φιλίας και προσφοράς. Να ξεκινούν συνεργασίες και να δίνουν ευκαιρίες. Κάτι να προσθέσουν στο πολιτιστικό γίγνεσθαι και του χώρου και του τόπου. Έστω το ελάχιστο. Εμείς τουλάχιστον, οι σεναριογράφοι, θα το προσπαθήσουμε.
Στάθης Βαλούκος
Φωτογραφία: Μακρόνησος, 1976. Γυρίσματα της ταινίας Happy Day, σε σενάριο και σκηνοθεσία Παντελή Βούλγαρη. Από το λεύκωμα