EDITORIAL ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2012

ΘΑ

Ενάμιση χρόνο μετά την ψήφιση ν.3095(ΦΕΚ 219 Α/23-12-2010) «Για την ενίσχυση και ανάπτυξη της κινηματογραφικής τέχνης» το ερώτημα που προκύπτει αυθόρμητα είναι κατά πόσο ενισχύθηκε και αναπτύχθηκε ο ελληνικός κινηματογράφος στο συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Και πιο συγκεκριμένα έχει ενδιαφέρον να δούμε τι έκανε το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου για αυτό αλλά και με τι «ζει», σε μια εποχή που όλοι αναζητούν ρευστότητα.

Οι πόροι, λοιπόν, του ΕΚΚ προέρχονται κυρίως από την  ετήσια τακτική επιχορήγηση του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού και από το ποσοστό του ειδικού φόρου που προβλέπεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 5 του ν.3095, που διέπει τη λειτουργία του Κέντρου από τις 23 Δεκεμβρίου 2010. Ένας άλλος νομοθετημένος αλλά ουδέποτε εισπραχθείς πόρος είναι το περίφημο «1,5 %» που δεν λέει να στεριώσει σαν το γεφύρι της Άρτας από το 1989, όταν είχε ψηφιστεί ο ν. 1866. Στη συνέχεια θα μιλήσουμε αναλυτικά για το διαχρονικό αυτό σκάνδαλο.

Ο ειδικός φόρος, που πληρώνουμε κάθε φορά που κόβουμε εισιτήριο σε μια κινηματογραφική αίθουσα, πηγαίνει στο Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού «για την άσκηση της κινηματογραφικής του πολιτικής». Από την πίστωση αυτή ένα μέρος διατίθεται - σύμφωνα με ένα συνδυασμό κριτηρίων και προϋποθέσεων που προβλέπει ο νόμος- στους παραγωγούς ελληνικών ταινιών και στους αιθουσάρχες που προβάλλουν αυτές και από το υπόλοιπο ποσό το 80% αποδίδεται στο ΕΚΚ, ενώ το 20% διατίθεται από το ΥΠΠΟΤ, όπου αυτό κρίνει, στον κινηματογράφο.

Δεκαπέντε μήνες μετά την ψήφιση του νόμου οι σχετικές υπουργικές αποφάσεις για την επιστροφή του φόρου παραμένουν στο συρτάρι προς υπογραφή και το θέμα σύντομα ΘΑ λυθεί. Τουλάχιστον έτσι ισχυρίζεται η διοίκηση του ΕΚΚ. Για το γενικό διευθυντή του ΕΚΚ κ. Γρ. Καραντινάκη «η έγκαιρη επιστροφή φόρου αφορά στην εύρυθμη λειτουργία του ΥΠΠΟΤ, το ΕΚΚ πιέζει».

Ωσαύτως δεκαπέντε μήνες μετά από την ψήφιση του νόμου το «1,5 %» που θα ενίσχυε σημαντικά την ελληνική κινηματογραφική παραγωγή βρίσκεται ακόμα στον «αέρα» των τηλεοπτικών καναλιών. Ουδέποτε αυτά κατέβαλλαν, πλην της ΕΡΤ, δραχμή ή ευρώ.

Παλιότερα, τα κανάλια ισχυρίζονταν ότι δεν κατέβαλλαν το 1,5% επειδήδεν ολοκληρώθηκε ποτέ η αδειοδότησή τους, αν και κάθε τόσο παρατεινόταν η άδεια λειτουργίας τους με διατάξεις νόμων! Βεβαίως, σε άλλες περιπτώσεις, όταν τους συνέφερε, υποστήριζαν ότι λειτουργούν νομίμως.

Να θυμίσουμε εδώ ότι η υποχρέωση των καναλιών να αποδίδουν ποσοστό 1,5% επί του τζίρου τους για τον ελληνικό κινηματογράφο θεσμοθετήθηκε το 1989 στον ιδρυτικό νόμο της ιδιωτικής τηλεόρασης και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την άδεια λειτουργίας. Δηλαδή, αν το κανάλι δεν αποδίδει το ποσοστό, δεν μπορεί να έχει άδεια λειτουργίας! Ο νόμος 2328/95 του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου, εξειδικεύοντας την προαναφερόμενη διάταξη, όρισε πως αρμόδια επιτροπή στο υπουργείο Πολιτισμού θα καθορίζει κάθε χρόνο το ποσόν που θα πρέπει να δίνουν τα ιδιωτικά κανάλια για τον κινηματογράφο με βάση τον υπολογισμό του 1,5%. Αυτή η επιτροπή συστάθηκε, αλλά ουδέποτε λειτούργησε, χωρίς κανείς να ενοχληθεί από αυτό.

«Είμαστε είκοσι και πλέον χρόνια χωρίς κανονικές άδειες στα κανάλια και αυτό το καθεστώς της ημιπαρανομίας πρέπει να αλλάξει. Είναι απαραίτητο η επόμενη κυβέρνηση να βάλει μια τάξη σε αυτόν τον χώρο, που όλοι γνωρίζουμε πόσο άμεσα συνδεδεμένος είναι με τη λειτουργία της δημοκρατίας» επεσήμανε πρόσφατα ο υπουργός Επικρατείας κ. Παντελής Καψής, με αφορμή το νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε για διαβούλευση στη Βουλή και το οποίο αφορά την αναδιοργάνωση της λειτουργίας της ΕΡΤ.

Ως Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδος, είχαμε καλωσορίσει την επανάληψη της νομικής υποχρέωσης καταβολής, στο νέο νόμο, του 1,5% από τα ιδιωτικά τηλεοπτικά κανάλια, αλλά και την επέκτασή του στο ανταποδοτικό τέλος της ΕΡΤ και τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, αν και αμφιβάλλαμε κατά πόσο θα ανταποκριθούν τα ιδιωτικά κανάλια, αφενός μεν επειδή ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχαν εφαρμόσει το νόμο, αφετέρου δε επειδή το ποσοστό υπολογίζεται, πλέον, επί των ετήσιων διαφημιστικών εσόδων και όχι, όπως ίσχυε πριν, επί των ακαθαρίστων εσόδων.

Σύμφωνα με το άρθρο 8 του νέου νόμου 3095/10 για τον κινηματογράφο η ΕΡΤ και οι ιδιωτικοί τηλεοπτικοί σταθμοί υποχρεούνται να διαθέτουν κάθε χρόνο το 1,5% των ετήσιων διαφημιστικών εσόδων τους για την παραγωγή κινηματογραφικών έργων. Μέχρι και το μισό του ποσού που αντιστοιχεί στο παραπάνω ποσοστό μπορούν να το διαθέτουν στο ΕΚΚ ως διαφημιστικό χρόνο για την τηλεοπτική διαφήμιση και προώθηση κινηματογραφικών έργων.

Δεκαπέντε μήνες μετά την ψήφιση του νόμου η διοίκηση του ΕΚΚ παραδέχεται ότι βρίσκεται ακόμα σε συνεννοήσεις με τα κανάλια για την εφαρμογή του «1,5%» και υποστηρίζει ότι και αυτό το θέμα ΘΑ πάει για υπογραφή.

Στο μεταξύ μαζί με τις ανεκτέλεστες κινηματογραφικές παραγωγές συσσωρεύεται και η ανησυχία για των ανθρώπων του κινηματογράφου. Δυστυχώς καμιά κινηματογραφική ανάπτυξη δεν μπορεί να γίνει με απλές διαπιστώσεις του προβλήματος και απλή παράθεση των ΘΑ. Σήμερα, ακόμα και εκείνοι που είχαν «ποντάρει» στο νέο νόμο, ζητούν με επιστολές ή δημοσιεύματα να εφαρμοστεί επιτέλους ο νόμος. Είναι τόσο απλό όμως το  ζήτημα ή απλώς βιάζονται όσοι «επένδυσαν» σε αυτόν;

Ακόμα και αν μπουν  σύντομα οι υπουργικές υπογραφές για την επιστροφή του ειδικού φόρου, φαίνεται ότι έχουμε μπει σε ένα φαύλο κύκλο. Για να κοπούν εισιτήρια πρέπει πρώτα να γυρισθούν (και) ελληνικές ταινίες (και βεβαίως να τις δουν κάποιες χιλιάδες θεατές). Για να γυρισθούν ταινίες πρέπει πρώτα να χρηματοδοτηθούν (και) από την επιστροφή φόρου. Για να γίνει επιστροφή φόρου, πρέπει πρώτα να κοπούν εισιτήρια. κ.ο.κ.

Ομοίως με το 1,5%. Ακόμα και αν μπουν και εδώ σύντομα οι υπογραφές και τα ιδιωτικά κανάλια αποφασίσουν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις του νόμου(που δεν εφαρμόζουν από το 1989), τότε πρέπει να βρεθούν και τα διαφημιστικά έσοδα, σε μια εποχή που η διαφημιστική αγορά πέφτει.

Οπότε τι μένει; Μάλλον το άρθρο 11 του ισχύοντος νόμου, όπου προβλέπονται ως πόροι για το ΕΚΚ και «Χορηγίες, δωρεές και κληροδοσίες δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων και οργανισμών ή φυσικών προσώπων». Είναι μια ευκαιρία ο πρόεδρος του ΔΣ του ΕΚΚ κ. Γ. Παπαλιός να αξιοποιήσει τις ποικιλώνυμες γνωριμίες του, για το καλό του ελληνικού σινεμά…

Ντίνος Γιώτης