EDITORIAL ΜΑΙΟΣ 2013
Οι σεναριογράφοι στα χρόνια του Μνημονίου
Πριν από μόλις τρία χρόνια στην ιδιωτική τηλεόραση, στο MEGA και στον ANT1 μόνο, έπαιζαν καθημερινά δύο σειρές στο prime time και καμιά φορά και τρίτη (με εξαίρεση το Σαββατοκύριακο και την ημέρα που θα είχε ποδόσφαιρο), δηλαδή οκτώ με δέκα σειρές την εβδομάδα και επιπλέον μία η δύο καθημερινές. Αν σε αυτές προσετίθεντο άλλες τέσσερις του ALPHA, κάθε χρόνο παίζονταν 28 - 30 σύγχρονες νέες ελληνικές σειρές, μόνο στα ιδιωτικά κανάλια. Κάποιες πετυχημένες από αυτές συνέχιζαν και για δεύτερη και τρίτη σεζόν. Αντίστοιχα η ΕΡΤ φιλοξενούσε ανελλιπώς ελληνικές σειρές και τηλεταινίες στο πρόγραμμά της. Σε αυτές τις παραγωγές δούλευαν όχι μόνο δεκάδες σεναριογράφοι αλλά χιλιάδες καλλιτεχνικοί συντελεστές, τεχνικοί και εξειδικευμένοι επαγγελματίες, με τον κύκλο εργασιών να επεκτείνεται στη διαφήμιση, στις εταιρείες παραγωγής κ.λπ.
Σήμερα, η σύγχρονη ελληνική μυθοπλασία είναι ουσιαστικά παντελώς απούσα από τα κανάλια μας, είδος προς εξαφάνιση. Αμερικανική, ναι, βρεττανική, βεβαίως (κι αν είναι και εποχής ακόμα καλύτερα) τουρκική, οπωσδήποτε, δανική, γερμανική, όλα τα συζητάμε. Και βεβαίως άφθονες επαναλήψεις. Πιθανόν να είναι και πανευρωπαϊκό ρεκόρ, μια χώρα-μέλος, που κάποτε παρήγαγε δεκάδες σειρές, περισσότερο ή λιγότερο επιτυχημένες και είχε αποκτήσει τεχνογνωσία, ταλαντούχους επαγγελματίες και τεχνολογικές υποδομές, μέσα σε δυο-τρία χρόνια να τα αφήνει όλα να χαθούν και να πλημμυρίζει με τούρκικες σειρές, ριάλιτι και τηλεπαιχνίδια. Η δημόσια τηλεόραση, λόγου χάρη, είναι χωρίς ελληνική σειρά από το 2009, κι ας έχει αυτή θεσμικό ρόλο και υποχρέωση να προασπίσει την εθνική καλλιτεχνική παραγωγή.
Στον κινηματογράφο, ακόμα και στις "καλές" εποχές οι σεναριογράφοι που καλούνταν να γράψουν το σενάριο μιας ταινίας μετριούνταν στα δάκτυλα του ενός χεριού. Σήμερα τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα όχι μόνο για τους σεναριογράφους, αλλά για όλη την κινηματογραφική κοινότητα, αφού το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου στερείται πόρους για τη χρηματοδότηση ταινιών, η επιστροφή του ειδικού φόρου σκοντάφτει διαρκώς σε εμπόδια, τα κανάλια, με μόνη εξαίρεση την ΕΡΤ, δεν αποδίδουν, με το έτσι θέλω, το 1,5 %, και ο νέος κινηματογραφικός νόμος ουσιαστικά μένει ανεφάρμοστος.
Όταν τα πράγματα είναι τόσο δραματικά στην αγορά, η πορεία του σωματείου μας δεν θα μπορούσε να είναι πολύ διαφορετική. Στερημένη από έσοδα αλλά και από νέο έμψυχο δυναμικό (ποιος νέος θα μπορέσει να παραγάγει έργο και να θεωρήσει εαυτόν επαγγελματία ώστε να συμμετέχει;) η Ένωση Σεναριογράφων Ελλάδος αγωνίζεται, κυριολεκτικά, να επιβιώσει. Δεν έχουμε την αντίληψη ότι πρέπει να στηριζόμαστε αποκλειστικά στο κράτος - για αυτό εξάλλου αναζητήσαμε από νωρίς εναλλακτικές πηγές εσόδων, όπως η δημιουργία on line υπηρεσιών κατοχύρωσης και ανάλυσης σεναρίων. Ωστόσο θεωρούμε ότι είναι υποχρέωση του Κράτους να προάγει και να στηρίζει την Τέχνη και τους θεσμικούς φορείς της, όπως εξάλλου επιτάσσει και το άρθρο 16 του Συντάγματος, ιδιαίτερα μάλιστα σε καιρούς μιας πρωτόγνωρης κρίσης, όπως η σημερινή. Έτσι, αν μη τι άλλο, θα περιμέναμε οι πέντε χιλιάδες ευρώ που εγκρίθηκαν στην Ένωσή μας για το προϋπολογισμένο έργο της, μέσω του Μητρώου Πολιτιστικών Φορέων, να εκταμιευθούν επιτέλους.
Εν κατακλείδει, οι σεναριογράφοι, αλλά και πλήθος άλλων συγγενικών επαγγελμάτων (βλ.σκηνοθέτες, ηθοποιοί, σκηνογράφοι, ενδυματολόγοι κ.ά.) βρίσκονται σε μια βαθιά οικονομική και επαγγελματική κρίση και οδηγούνται με μαθηματική ακρίβεια στην περιθωριοποίηση και τον αφανισμό. Το ελληνικό κράτος, ακόμα κι αν δεν φέρει την κύρια ευθύνη, σίγουρα θα μπορούσε να βοηθήσει στη διάσωση και στήριξη της οπτικοακουστικής μυθοπλασίας μας αλλά, δυστυχώς, φαίνεται πως ο πολιτισμός είναι για τους κυβερνώντες διακοσμητικό στολίδι και το αντίστοιχο υπουργείο Πολιτισμού συμπληρωματικό των υπολοίπων.
ΝΤΙΝΟΣ ΓΙΩΤΗΣ
