EDITORIAL ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2008

Η επιστολή Ξαρχάκου που αναφέρεται στη διάλυση της Κρατικής ορχήστρας λόγω της καθυστέρησης εκταμίευσης των επιδοτήσεων έφερε εκ νέου στην επικαιρότητα το ζήτημα των επιχορηγήσεων του Υπουργείου Πολιτισμού. Για ποιον λόγο υπάρχουν και ποιους εξυπηρετούν. Τους πολιτιστικούς φορείς; Τους πολιτικούς προϊσταμένους; Ή τους διοικητικούς υπαλλήλους του Υπουργείου; 

Το θέμα είναι γνωστό. Κάθε χρόνο δίνεται μια μικρή οικονομική ενίσχυση σε οργανισμούς, πολιτιστικούς φορείς και επαγγελματικά σωματεία. Με αυτά τα ελάχιστα χρήματα του κρατικού κορβανά συντηρείται η Κρατική ορχήστρα, η Εταιρεία Σκηνοθετών, η Ένωση Σεναριογράφων, το Κέντρο Κινηματογράφου και άλλα καλλιτεχνικά σωματεία. Τα χρήματα είναι πολύ λίγα. Ελάχιστα. Και όμως κάθε χρόνο καθυστερούν. Καθυστερούν απελπιστικά. Και όχι μόνο αυτό. Με το πρόσχημα οικονομικών δυσκολιών περικόπτονται. Προβάλλονται δυσκολίες για την εκταμίευση τους. Και όταν τελικά εισπράττονται καλύπτουν ήδη συσσωρευμένα χρέη. Κάπως έτσι φθάσαμε στο σημείο να υπολειτουργεί το Κέντρο Κινηματογράφου και να κινδυνεύει με διάλυση (αν δεν διαλύθηκε ήδη) η Κρατική Ορχήστρα. 

Να υποθέσει κανείς ότι η καθυστέρηση οφείλεται στη συνολικότερη οικονομική δυσπραγία του Κράτους; Όχι απολύτως. Η αλήθεια είναι πως χρήματα για επιχορηγήσεις υπάρχουν. Έστω και λίγα. Μόνο που δίνονται αλλού. Εξυπηρετούν άλλους σκοπούς. Δίνονται λόγου χάρη σε υπαλλήλους του Υπουργείου Πολιτισμού για να πληρωθούν υπερωρίες. Ναι καλά διαβάσατε. Επειδή δεν είναι ικανοποιητικές οι αυξήσεις, οι υπάλληλοι «ιδρύουν» συλλόγους και διεκδικούν τα χρήματα επιχορηγήσεων για να στείλουν π.χ. τα παιδιά τους κατασκήνωση. Εν γνώσει της πολιτικής ηγεσίας. Και των δύο κομμάτων που κυβέρνησαν τα τελευταία χρόνια. 

Μένεις άφωνος μπροστά σε αυτή την τακτική. Δώστε λεφτά λοιπόν, στους δημοσίους υπαλλήλους. Ακόμα και επιχορηγήσεις. Ας μην γίνουν ταινίες. Ας μην επιδοτηθούν θέατρα. Συναυλίες. Πολιτιστικές εκδηλώσεις. Και αν διαμαρτυρηθείς έχουν έτοιμη και την απάντηση: «Μπα! Και γιατί να πληρώνει ο ελληνικός λαός χρήματα για να κάνετε εσείς ταινίες;».

Η άποψη αποτελεί αποκορύφωμα του λαϊκισμού. Και φανερώνει την πραγματική διάσταση των λόγων εκείνων που αναφέρονται επικριτικά στον «κρατικοδίαιτο πολιτισμό». Γιατί οι καλλιτέχνες αποτελούν μειοψηφία. Δεν απεργούν. Δεν αντιδρούν. Η φωνή τους δεν φθάνει πολύ ψηλά. Οπότε είναι πρόσφορο το έδαφος τα χρήματα να πάνε σε ρουσφέτια, διορισμούς, δήθεν υπερωρίες, ή σε παιδικές κατασκηνώσεις. Η μουσική. Ο Κινηματογράφος. Το Θέατρο; Να περιμένουν!! 

Είναι ντροπή να ακούγεται από επίσημα χείλη το επιχείρημα περί κρατικοδίαιτου πολιτισμού και να πετάγονται περιφρονητικά λίγα «κόκκαλα» στους πολιτιστικούς φορείς. Ο πολιτισμός ασφαλώς και πρέπει να επιχορηγείται από το κράτος. Γιατί αν όχι, τότε από ποιον θα πληρωθεί; Από τους σπόνσορες ή από τους μοναχούς του Αγίου Όρους; Ο κινηματογράφος προβάλλει μια εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό. Όσο αποτελεσματική κι αν είναι μια αφίσσα του υπουργείου τουρισμού δέκα φορές περισσότερο αποτελεσματική είναι μια ταινία. Τον μύθο της σύγχρονης Ελλάδας τον έχτισαν ταινίες σαν το Ποτέ την Κυριακή και τον Ζορμπά και κινηματογραφιστές σαν το Θόδωρο Αγγελόπουλο, τη Μελίνα Μερκούρη, το Παντελή Βούλγαρη και άλλους. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στις ταινίες και τον κινηματογράφο. Εξίσου στη μουσική, το θέατρο. Ας βοηθήσουν πραγματικά τον πολιτισμό γιατί έτσι θα χτιστεί το μέλλον της χώρας.

Στάθης Βαλούκος