EDITORIAL ΙΟΥΛΙΟΣ 2007

Η επιστροφή της γηραιάς Κυρίας

Πώς να την περιγράψει κανείς; Μια λέξη είναι αρκετή: Άσχημη!! Θα προσέθετα αναλογιζόμενος τα χρόνια της μιαν ακόμη: Γριά !! Ναι. Είναι άσχημη και γριά. Αλλά όχι σαν τη Γεωργία Βασιλειάδου, λόγου χάρη, που έλαμπε σαν φάρος η ομορφιά της ψυχής και του ταλέντου της. Η ασχήμια της μορφής αυτής της Κυρίας ξεπηδά από την ψυχή και αντανακλάται στο πνεύμα της. Γι' αυτό και οι συγγραφείς όλου του κόσμου, όταν την περιγράφουν χρησιμοποιούν αποκρουστικά επίθετα.

Για τη λογοκρισία μιλάμε. Γι' αυτή την γριά θεά - πόρνη με το σκοτεινό παρελθόν, που παραμένει η ευνοούμενη ερωμένη των νεκρόφιλων, και των κάθε λογής οπισθοδρομικών. Στην οποία θυσιάζει η βλακεία, προσεύχεται η οπισθοδρομικότητα, και φέρνει δώρα η ανοησία. Ως εραστές της είχε κάθε λογής δικτάτορες και τυράννους σε όλο τον κόσμο· εξίσου φασίστες και κομμουνιστές, αυτοκράτορες και πολιτικούς, αρχιερείς και στρατιωτικούς. Δεν δείχνει να έχει προτίμηση. Στη νεότητα της, τους έπαιρνε όλους κι άλλους πολλούς. Τώρα στα γεράματα έχει λιγότερη δουλειά, αλλά εξακολουθούν να την ορέγονται κάποιοι πονηροί ηλίθιοι. Κι αυτοί δεν είναι λίγοι στη χώρα της "φαιδράς πορτοκαλέας" όπως θα έλεγε κι ο ποιητής.

Πως μοιάζει αλήθεια ένας λογοκριτής; Με ποια λέξη θα τον περιέγραφες εσύ κύριε συγγραφέα; Μισαλλόδοξος. Νομίζω αυτή η λέξη του ταιριάζει καλύτερα. Φέρτε στο νου σας διάσημους λογοκριτές από την Ιστορία. Ο καθένας σε διαφορετικό ρόλο, ανάλογα την εποχή και το καθεστώς. Οι γέροντες της Ιεράς Εξέτασης που ανέκριναν το Γαλιλαίο. Ο Χέιζ και ο Μακάρθουρ. Ο Βισίνσκι στις δίκες της Μόσχας. Εκείνος ο γελοίος που ήθελε να φυλακίσει τον Κάφκα, στα χρόνια της χούντας. Όλοι τους έχουν κάτι κοινό. Φορούν σκοτεινές γραβάτες και σκούρα γυαλιστερά κοστούμια -με μπλε ρίγα κατά προτίμηση. Στο πέτο τους έχουν εθνικά σηματάκια. Μιλούν με φανφάρες και ταρατατζούμ. Θέλουν να μας προστατέψουν. Πάντα υπέρ βωμών και εστιών. Υπέρ συμβόλων εθνικών και θρησκευτικών. Έχουν αναλάβει εργολαβικά την προστασία του έθνους, μερικές φορές και της εθνικής καθαρότητας. Του εκάστοτε έθνους: Ελλάς, ΗΠΑ, ΕΣΣΔ, Γερμανία, και πάει λέγοντας. Διαβάζουν ειδικές εφημερίδες. Ξέρετε. Από αυτές που τεμαχίζουν την ιδεολογία και την πουλάνε με τη μορφή άρθρων στους αναγνώστες. Είναι παράξενο, δεν γνωρίζω γιατί, αλλά αυτές οι εφημερίδες έχουν παράξενες σχέσεις με το σεξ. Μικρός, στα χρόνια της δεκαετίας του '60, θυμάμαι πως οι πιο "σκληρές" εφημερίδες δημοσίευαν μεγάλες σέξι φωτογραφίες. Και έδιναν τεράστιες διαστάσεις στα ερωτικά εγκλήματα και σκάνδαλα. Σήμερα παρόμοιας ιδεολογίας εφημερίδες δίνουν στους αναγνώστες τους ερωτικά dvd. Ο αναγνώστης διαβάζει ένα υπερήφανο άρθρο για το έθνος και αμέσως μετά έχει και την ευκαιρία να δει και μια τολμηρή αισθησιακή ταινία. Ανατριχιάζει με τις συνωμοσίες που εξυφαίνουν τα παγκόσμια κέντρα σε βάρος της χώρας -είναι γνωστό πως η υφήλιος συνωμοτεί εις βάρος της χώρας μας. Κι αμέσως μετά για να φύγει η ένταση έχει την ευκαιρία να δει κι ένα "ψιλοπορνό". Συνταιριάζεται έτσι το γυμνό με την Ελλάδα. Η ερωτική χαύνωση με την εθνική υπερηφάνεια. 

Αυτό ήταν το θέμα του βίντεο-εκθέματος της κυρίας Εύας Στεφανή, που προκάλεσε την επέμβαση της γηραιάς Κυρίας, μέσω των γνωστών γηραιών Κυρίων. Η Εύα, δεν χρειάζεται συστάσεις. Ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα που έβγαλε ο ελληνικός κινηματογράφος τα τελευταία χρόνια στον τομέα του ντοκιμαντέρ. Και μια σπουδαία πανεπιστημιακή δασκάλα. Δεν αναφερόμαστε περισσότερο στη προσωπικότητα της γιατί γνωρίζουμε τη σεμνότητα που τη διακρίνει. Εξάλλου θέμα μας δεν είναι η Εύα. Όπως δεν ήταν στο παρελθόν ο Καζαντζάκης, ο Σκορτσέζε, ο Ροΐδης και οποιοσδήποτε άλλος. Θέμα μας είναι η γηραιά Κυρία και οι υπηρέτες της, που δεν λησμονούν να κάνουν γνωστή την παρουσία τους από καιρού εις καιρό. Άλλοτε με την ταινία του Σκορσέζε για τον Χριστό, τα βιβλία του Μίμη Ανδρουλάκη, τα κείμενα του Λαζόπουλου για τον Σαρτζετάκη. Παλαιότερα είχαν στο στόχαστρο τον Καζαντζάκη, τον Λασκαράτο, τον Ροΐδη. 

Η λογοκρισία, παρότι μυρίζει πτωμαΐνη εξακολουθεί να συναρπάζει κάποιους. Την επικαλούνται και την αποζητούν. Δυστυχώς οι νεκρόφιλοι δεν έλειψαν ποτέ από την ιστορία. Για τους υπόλοιπους αποτελεί έναν εφιάλτη που επιστρέφει. Για να μας θυμίζει πάντα την ανθρώπινη μισαλλοδοξία.

Στάθης Βαλούκος