Βραβεία Ελληνικής Ακαδημίας Κιν/φου: Ούτε μια συγγνώμη;

Του Γιάννη Δηράκη (dirakis@sevenart.gr)

«Τα Όσκαρ και όλη αυτή τη φάση, προσωπικά, τα γράφω στον π... μου (...) Έρχομαι από αλλού και πάω αλλού (...) Σαν τρίτος προσπαθώ να καταλάβω αυτή την αντίφαση, το οξύμωρο σχήμα. Μόνο με έναν τρόπο μπορώ να το "διαβάσω": αθεράπευτος επαρχιωτισμός, ατελείωτο κόμπλεξ κατωτερότητας και, δυστυχώς, χαμηλή αυτοεκτίμηση (...) Μόνο ένα πράγμα θα ήθελα να ήξερα: ποιος φωστήρας σκέφτηκε αυτή τη διαδικασία, που εν τέλει, σύμφωνα με τα αποτελέσματα που προέκυψαν, οδηγεί σε μια αυτοκατάργηση και αναίρεση του ίδιου τού θεσμού (...) Μακάρι η Αθηνά, την οποία εκτιμώ πολύ, όχι μόνο να είναι υποψήφια για Όσκαρ αλλά να το πάρει κιόλας».

Λίγες μέρες μετά την απονομή των Ελληνικών Κινηματογραφικών Βραβείων, ο φορέας που τα απονέμει και που υποτίθεται ότι δημιουργήθηκε για να ενώσει τους ενεργούς κινηματογραφιστές, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (Ε.Α.Κ.), κατάφερε για άλλη μια φορά να τους διχάσει. Η παραπάνω δήλωση που έκανε ο «νικητής» της βραδιάς Γιάννης Οικονομίδηςστην Χρ. Παπαϊωάννου («Ελευθεροτυπία», 5/5/2011) είναι ενδεικτική του κλίματος και η αφορμή γι’ αυτό το άρθρο.

Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά, ξεκινώντας από μια απλή διαπίστωση: Όλος αυτός ο θόρυβος των τελευταίων ημερών, δεν προκλήθηκε απ’ τη διαδικασία της ψηφοφορίας. Η ψηφοφορία είναι μυστική, δεν υπάρχουν λόμπι που επιβάλλουν τις προτιμήσεις τους, τα μέλη της Ακαδημίας επιλέγουν ελεύθερα. Οι όποιες φήμες περί του αντιθέτου, διαλύθηκαν με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων.

Άσχετα αν παραμένουν άλυτα αρκετά ερωτήματα επί της διαδικασίας και έχουν πέσει πολλές ιδέες στο τραπέζι για απαραίτητες αλλαγές (προκειμένου να αποφευχθούν π.χ. αστείες ισοβαθμίες ή η συμμετοχή ταινιών που με βάση κάποιους -ηθικούς έστω- κανόνες δεν θα έπρεπε να είναι υποψήφιες), νομίζω ότι αποτελούν πταίσματα μπροστά σε ένα πολύ πιο σοβαρό θέμα που μόνο φέτος φανερώθηκε σε όλη του τη διάσταση: την επιλογή των ανθρώπων που βρίσκονται στο τιμόνι (του Προέδρου και του Δ.Σ.) της Ε.Α.Κ. να οργανώσουν μια τελετή απονομής «ΕΘΝΙΚΩΝ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΒΡΑΒΕΙΩΝ» ξεκάθαρα επικεντρωμένη στην πρότασή τους για τα Όσκαρ της επόμενης χρονιάς (!).

Αυτό κατάλαβε όποιος ήταν παρών ή παρακολούθησε από την κρατική τηλεόραση την τελετή κι αυτό κρατά σαν τελική εικόνα: Τον πρόεδρο της Ε.Α.Κ. κ. Μπουλμέτη να καλεί τον υφυπουργό πολιτισμού Τ. Χυτήρη στη σκηνή για να ανοίξει ο ίδιος τον φάκελο με την πρόταση της Ακαδημίας για τα Όσκαρ, παρακαλώντας τον στην πραγματικότητα (χρησιμοποιώντας κατά τη γνώμη μου έναν άστοχο και άσφαιρο «πολιτικό εκβιασμό») να αποδεχτεί το Υπουργείο αυτή την πρόταση και να μην δημιουργήσει μια νέα επιτροπή όπως έγινε πέρσι με τον Κυνόδοντα (γιατί άραγε έχει τόση σημασία αυτή η «αναγνώριση» από το επίσημο κράτος; Γιατί πρέπει να μας επιβεβαιώσει η πολιτεία σαν «αξιόπιστο συνομιλητή της»; Ποιους εκπροσωπεί τελικά η Ακαδημία;).

Αυτό κατάλαβε όποιος άκουσε τον κ. Μπουλμέτη να επιχαίρει για την μεγάλη -αναμφισβήτητα- πορεία τουΚυνόδοντα τονίζοντας το ότι ήταν πρόταση της Ακαδημίας. Κι αν πέρσι κανείς δεν έδωσε σημασία σ’ αυτή την πρόταση (δεδομένου ότι προτάθηκε η καλύτερη ταινία με βάση τα βραβεία), φέτος η κάλπη εξέθεσε ανεπανόρθωτα την Ακαδημία. Δεν έχει σημασία πόσοι, ποιοι και γιατί επέλεξαν άλλη ταινία για την Ελλάδα και άλλη για τα Όσκαρ, μπορεί να είναι ένας άνθρωπος, μπορεί και περισσότεροι (άλλωστε, δεν δημοσιοποιείται ο αριθμός ψήφων κι ας το ζητάνε κάποιοι - όπως π.χ. ο Β. Μαζωμένος- προκειμένου να μην υπάρχει καμία σκιά). Αυτό που έχει σημασία, είναι το βάρος που δόθηκε σ’ αυτή την πρόταση και το γεγονός ότι υπάρχει ξεχωριστή ψηφοφορία για τα Όσκαρ.

Για να καταλάβεις τη δήλωση του Οικονομίδη, όπως τουλάχιστον εγώ το αντιλαμβάνομαι, είναι σαν να σου λένε ότι έχεις κάνει την καλύτερη ταινία για τα μέτρα μας εδώ στην Ελλάδα. Σου δίνω λοιπόν τα βραβεία αλλά μην το πάρεις και πολύ πάνω σου, γιατί πέρα από την πλάκα μας εδώ στην πατρίδα, αυτό που μετράει είναι το κόκκινο χαλί. Κι εκεί ο Μαχαιροβγάλτης σου δεν πιάνει μία. Προσβολή δεν είναι; Τουλάχιστον ο Οικονομίδης για κάποιους λόγους (επισήμως, λόγω της απουσίας του στο εξωτερικό) δεν χρειάστηκε να το υποστεί.

Τι να πει όμως η Τσαγγάρη που ήταν παρούσα και έπρεπε να ανέβει στη σκηνή να παραλάβει… αέρα κοπανιστό; Σα να σου λένε δηλαδή ότι η ταινία σου δεν λέει και πολλά, εμάς τουλάχιστον δεν μας είπε τίποτα (πέρα από τη βραβευμένη στη Βενετία ερμηνεία της Labed τουλάχιστον), στα Όσκαρ όμως θα σε στείλουμε, γιατί έχεις "το μηχανισμό" που είχε και οΚυνόδοντας και (μόνο) έτσι υπάρχει περίπτωση να κάνεις κάτι. Μέγιστη προσβολή και δεν θα απορούσα καθόλου αν κάποια στιγμή έπαιρνε τα μπογαλάκια της και δεν μας έγραφε καν. Κι αν ο Οικονομίδης φημίζεται για την «αθυροστομία» του και τους τα ‘πε ένα χεράκι, η Τσαγγάρη σε μια αμήχανη πιστεύω για την ίδια στιγμή, πάνω στη σκηνή της Στέγης Γραμμάτων & Τεχνών δεν έμεινε σιωπηλή και το καρφάκι της το πέταξε: «Ελπίζω σε μια πραγματική Ακαδημία Κινηματογράφου, μια Ακαδημία Παιδείας» είπε.

Τέλος, δες το κι απ’ τη μεριά του θεατή που αγαπά τον ελληνικό κινηματογράφο ή ακόμα και του οποιουδήποτε άσχετου τηλεθεατή που είδε στην κρατική την απονομή των βραβείων. Τι του λέει η Ακαδημία; Τι του προτείνει;Μαχαιροβγάλτη; Attenberg; Τίποτα. Του λέει απλά και σταράτα ότι είμαστε μια παρέα που γυρίζει ταινίες και διοργανώνει γιορτούλες εσωτερικής κατανάλωσης, αλλά για τα κόκκινα χαλιά θα αφήσουμε στην άκρη την πλάκα και θα στείλουμε οτιδήποτε μπορεί να μας φέρει μια διάκριση -με όποιον τρόπο. Δεν χαιρόμαστε τις ταινίες μας, δεν τις τιμάμε, δεν είμαστε περήφανοι γι’ αυτές που θα βραβεύσουμε αλλά γι’ αυτές που θα βραβεύσουν οι άλλοι, εκεί που το όποιο βραβείο «μετράει». Ζούμε για δάφνες απ’ το εξωτερικό, εκεί έγκειται η όποια επιτυχία κι εσύ έλληνα θεατή, κορόιδο, άδικα στήθηκες να δεις όλο το πανηγύρι.

Η δική μου πρόταση είναι η εξής:

Να ζητήσουν συγγνώμη και να πάνε σπίτι τους όσοι γελοιοποίησαν τα βραβεία και την ίδια την Ε.Α.Κ. (με ένα πρόχειρο καταστατικό - ευαγγέλιο και απάντηση για κάθε νόσο και κάθε μαλακία που τους αποδίδεται), να δώσουν τις εξηγήσεις που οφείλουν στους δημιουργούς που έχουν κάθε λόγο να νιώθουν προσβεβλημένοι από την αντιμετώπισή τους στην απονομή. Τα απλά μέλη της Ακαδημίας, όσοι πονάνε τέλος πάντων το ελληνικό σινεμά και τους ανθρώπους του, να επικεντρωθούν στο πώς θα ανοίξει τώρα η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου σε όλους τους ενεργούς κινηματογραφιστές, πώς θα γίνει ένα πραγματικό ενοποιητικό στοιχείο, μια ιστορία που θα πάει μπροστά τον ελληνικό κινηματογράφο, που θα μιλήσει στον έλληνα θεατή που εξακολουθεί να αγνοεί και να χλευάζει ό,τι καλλιτεχνικό παράγει η κινηματογραφία μας. Να σταματήσει η όποια Ακαδημία να είναι δουλική απέναντι σε ένα κράτος που αποδεδειγμένα κοροϊδεύει τους ανθρώπους του πολιτισμού και όλη την κοινωνία και να επικεντρωθεί στο έργο της. Να γίνει η «Ακαδημία Παιδείας» που ονειρεύεται η Τσαγγάρη, να πετάξει από πάνω της «τον επαρχιωτισμό και το κόμπλεξ κατωτερότητας» που της καταλογίζει οΟικονομίδης. Κι αν είναι κάποιοι να προτείνουν ελληνική ταινία για τα Όσκαρ, ας είναι μια επιτροπή που να ξέρει τα… κατατόπια, με πρόεδρο -ίσως- τον Jim Giannopoulos της FOX. Καλά να είμαστε, έχουμε πολύ σοβαρότερα αιτήματα να διεκδικήσουμε απ' το να μας αναγνωρίσει η κυβέρνηση τη δυνατότητα να προτείνουμε ταινίες για τα Όσκαρ...

Πηγή: SevenArt.gr / 09 Μαΐου 2011