Θάνος Τσάμπρας: "Η σκιά του νερού" νέα ποιητική συλλογή
Κυκλοφορεί η νέα ποιητική συλλογή του Θάνου Τσάμπρα, «Η σκιά του νερού», από τις Εκδόσεις «Παρουσία», κοσμημένη με σχέδια του εικαστικού Βρασίδα Φιλιππάκου, σε επιμέλεια Γ.Φ. Τσίπη, με την αρωγή της Αρετής Β. Μπούντρη.
Την ευθύνη και τον σχεδιασμό της έκδοσης είχε ο Βασίλης Θ. Χατζηϊακώβου.
Πρόκειται για μια συλλογή ποιημάτων με «άρωμα υπαίθρου και αγωνία ζωής», που έρχεται να προστεθεί στα «Πετρολούλουδα» και στην «Πέμπτη Εποχή των αοράτων», που επίσης κυκλοφορούν από την «Παρουσία», ολοκληρώνοντας ένα κύκλο πνευματικής αναζήτησης του δημιουργού με αναφορές στις ρίζες του και σε ιστορίες ρομαντισμού και νοσταλγίας. Διαβάζουμε από το οπισθόφυλλο του βιβλίου: «Από του ουρανού την ξαστεριά, ως των υδάτων τη σκιά, βλέπεις το φως, παρατηρείς το μεγαλείο της δημιουργίας, της ποίησης των πάντων.»
Από τη συλλογή:
Βαθιά ποτάμια
Υπάρχουν μέρες
που βαθαίνουν τα ποτάμια
Η πέρα όχθη
δείχνει μακρινή
Άγρια βροχή
πλημμύρισε τη γη
Και πρέπει να περάσεις
απέναντι, στη στάνη
Έχεις τα ζωντανά εκεί,
μα άφησες και τα παιδιά σου πίσω
Πρέπει να πας
και να γυρίσεις
Κι αν έχεις φόβο μην πνιγείς,
έχεις και λόγους για να ζήσεις
Αρκεί να βρεις κάπου να πατήσεις,
στο νερό σαν περπατήσεις
«Η σκιά του νερού», Εκδόσεις «Παρουσία»
Κεντρική Διάθεση: «ΑΡΜΟΣ»
Γράφει η Σοφία Σκλείδα * | Δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο fractalart.gr
«Όταν η γοητεία του ποιητικού λόγου πηγάζει
από το μυστηριώδες και το απόκρυφο»
Το έργο τιτλοφορείται «Η σκιά του νερού: Με άρωμα υπαίθρου και αγωνία ζωής».
Το νερό για το συγγραφέα μας έχει συμβολική και λυτρωτική σημασία, είναι στοιχείο έμπνευσης και δοξασίας, οπλίζει την πένα του, τροφοδοτεί τη σκέψη του, τη φαντασία του, τα όνειρά του, τα σκιερά βράδια του και συνδέεται με τις προσδοκίες του και τους βαθύτερους προβληματισμούς του.
Χαρακτηριστικά αναφέρει:
«…Το γνώριμο κελάρυσμα του νερού, ρύθμιζε τη ζωή μου, καθάριζε την ψυχή μου…/ Μα άλλα βράδια, σκοτεινά, αποκτούσε το νερό σκιά και οι ήχοι του, απόκοσμη χροιά…».
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι στο συγκεκριμένο έργο σημαντικός αριθμός ποιημάτων αναφέρεται στο νερό και στις πολλαπλές επιδράσεις του στον ανθρώπινο βίο και τη ζωή μας γενικότερα.
Οι άνθρωποι από τα αρχαία ακόμα χρόνια αντιλήφθηκαν τη σημασία του νερού, παρομοιάζοντάς το με διάφορες θεότητες και πλάθοντας μύθους για το ίδιο και τα στοιχεία του. Έφτιαχναν μύθους για να δείξουν πόσο σημαντική θέση είχε στη ζωή τους. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι κάποιες αυτοκρατορίες και ξεχωριστοί πολιτισμοί, εδραιώθηκαν γύρω από την ύπαρξη του νερού, όπως η Ρώμη, η Ατλαντίδα, η Αίγυπτος και άλλες, έχοντας πλήρη επίγνωση της ζωογόνου σημασίας και της μεγάλης του δύναμης. Αυτός είναι ο λόγος που η αξία του αποτυπώνεται στη μυθολογία, στη φιλοσοφία, στη θρησκεία, στα ήθη και έθιμα όλων των λαών.
Η ποιητική συλλογή αποτελείται από 44 ολιγόστιχα κυρίως ποιήματα, σε ελεύθερο και ομοιοκατάληκτο στίχο και ποικίλη θεματολογία, που αφορά τη λυτρωτική και θεραπευτική επενέργεια της φύσης και της μουσικής στη ζωή μας, την αγωνία για την απώλεια της συναισθηματικής ασφάλειας και γαλήνης, τις ανεξίτηλες παιδικές μνήμες από τον τόπο καταγωγής και τη μάνα-γη, το αβέβαιο μέλλον των παιδιών μας, τη μετανάστευση, την προσφυγιά, τη μοναξιά, την απομόνωση, τη δύναμη του πεπρωμένου, τις αφιλόξενες μεγαλουπόλεις που φυλακίζουν τις σκέψεις και τα όνειρα των ανθρώπων, τη σωτηρία της ψυχής μας, για την ανθρώπινη αδικία, για το χλευασμό της θρησκείας και της πίστης μας, την αποποίηση των ευθυνών μας, την κενοδοξία, τη θλίψη, τον πόνο, την απατηλότητα και τη ματαιότητα των κοσμικών πραγμάτων, την προσωρινότητα της ύπαρξης.
Οραματιστής, ιδεολόγος, στοχαστικός ποιητής, ήρεμη δύναμη, με βαθιά ενσυναίσθηση για ό,τι τον περιβάλλει, κάποιες φορές σιωπά, αποστασιοποιείται από καταστάσεις και γεγονότα, ανασυγκροτεί τις δυνάμεις του, αφουγκράζεται την ψυχή του και διαπιστώνει ότι
«… η ψυχή χρειάζεται τραγούδι να πετάξει, δυο νότες που λυτρώνουνε και λόγια από μετάξι…».
Διαβάζουμε στο έργο:
«…Σιωπώ, για να ακούω τους ψιθύρους, των σοφών τους στοχασμούς. Σιωπώ και μαζεύω φωνή, για την ώρα της αντίδρασης προς τους κραυγάζοντες…»
Η αγάπη και ο έρωτας για το συγγραφέα μας έχουν βαρύτιμη αξία, αλλά για τους περισσότερους είναι ένας δύσκολος και άλυτος γρίφος, αν και θεωρεί «… πως αρκεί μια αγκαλιά, ζυμωμένη, θερμή, παθιασμένη, για να μην γίνουν ξένοι οι άνθρωποι…/Γιατί, « Άψυχη φλόγα η ζωή, χωρίς του έρωτα το φως, σαν ξοδεμένη προσευχή που δεν την άκουσε ο Θεός».
Στο εξαιρετικό αυτό έργο εμπεριέχονται λυρικά ποιήματα με προεκτάσεις φιλοσοφικού, διδακτικού και στοχαστικού χαρακτήρα. Εραστής της φύσης και της ζωής ο συγγραφέας μας, αγωνιά για την ανθρώπινη ύπαρξη και τη σωτηρία της ψυχής. Πιστεύει στην αέναη ανακύκλωση της ζωής και του θανάτου, τον οποίο θεωρεί ως κινητήρια λυτρωτική και αναγεννητική δύναμη.
Χαρακτηριστικά αναφέρει:
«…Είδα το φως του δειλινού, των άστρων την αχλή, μα νοστάλγησα, σαν κρίνο, την αυγή. Πείτε στον θάνατο, σαν γέννηση να ’ρθεί…»
Κάποιες φορές, ξορκίζει τους φόβους τους κρατώντας πάντα αναμμένη τη φλόγα του μαγικού του λυχναριού, που καίει αέναα και διώχνει εφιάλτες, φόβους, ανησυχίες, συναισθηματικές ανασφάλειες.
Και όλα αυτά με τη χρήση λυρικών, συμβολικών και ευθύβολων στίχων, με εσωτερική μουσικότητα και ρυθμό, και ενός λόγου άμεσου, συμπυκνωμένου, δυναμικού, ανατρεπτικού, καθηλωτικού, που διακρίνεται από την ειλικρίνεια της έκφρασης, την ευαισθησία και τη γνησιότητα του αισθήματος, συνδυασμένα αριστοτεχνικά με ευφυΐα και μέτρο, ώστε οι στίχοι του να χαρακτηρίζονται από σοφία και να εντυπώνονται στη μνήμη μας.
Παράλληλα, ο Θάνος χρησιμοποιεί πολλαπλά σχήματα λόγου και έντονη εικονοποιία, υποβλητική διαδοχή λέξεων, δημιουργική φαντασία, στοχεύοντας στη μεταφορά και αποκωδικοποίηση μηνυμάτων και πολλαπλών συμβολισμών, στην ψυχική μας τέρψη, αλλά και στην αναφορά των προβλημάτων του σύγχρονου ανθρώπου, που τον ταλανίζουν και τον καλούν σε επαγρύπνηση, συναισθηματική και πνευματική εγρήγορση.
Ταυτόχρονα, ο συγγραφέας μας αναγνωρίζει ότι όλη η ζωή μας αποτελείται και χαρακτηρίζεται από απώλειες, άλλες ευχάριστες και ελπιδοφόρες και άλλες πάλι δυσάρεστες και ψυχοφθόρες, αφορμή για γνωστική αναπλαισίωση, αναδόμηση της ύπαρξης και ουσιαστική νοηματοδότηση της ζωής μας, αφού στην απώλεια δημιουργείται πρόσφορο έδαφος για αναγέννηση και αλλαγή.
Σύμφωνα με τα προαναφερθέντα, η αξία της εν λόγω ποιητικής συλλογής έγκειται σε σημαντικές αρετές που τη χαρακτηρίζουν, όπως τον πρωτότυπο τρόπο δηλωτικής έκφρασης, τον επιδέξιο συνδυασμό του συγκεκριμένου και του αφηρημένου, τον σπάνιο ανθρωπισμό, τη μέθεξη στη ζωή, στις κοινωνικές διεκδικήσεις και στη συλλογική μοίρα.
Επιπλέον, οι στίχοι μέσα από έναν εγγενή ρεαλισμό και μια επαναστατική ματιά, στεφανωμένα με μια ιδιαίτερη οπτική και απτική μνήμη, που κατευθύνει την καταγραφή συνειρμικών εικόνων και στιγμιότυπων της καθημερινής μας ζωής με έντονο συναισθηματικό φορτίο, σκέψη και συναίσθημα, συγκινούν, δονούν, συγκλονίζουν, αφού ο συγγραφέας μας, επαναστατεί, αντιδρά, μάχεται, αγωνιά, κερδίζει, χάνει, αλλά δεν απογοητεύεται.
«…Τις μάχες μου, που μάτωσα χωρίς να τις κερδίσω, τις σκέφτομαι καμμιά φορά, μα τις αφήνω πίσω…».
Γιατί η γοητεία του ποιητικού λόγου πηγάζει κυρίως από το μυστηριώδες και το απόκρυφο, αυτό που διαισθάνεται κανείς, αλλά αδυνατεί να το ορίσει.
* Η Σοφία Σκλείδα είναι Φιλόλογος, Συγγραφέας, Διδάκτωρ Συγκριτικής Παιδαγωγικής, Αντιπρόεδρος της Ζακυνθινής Εστίας Πολιτισμού και Μέλος της Επιτροπής Κρίσης Νέων Μελών της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών
Ενημέρωση: 11-01-2024
