ΝΙΚΟΣ ΤΖΙΜΑΣ "Να δώσουμε βάρος στο σενάριο"
Συνέντευξη: ΝΤΙΝΟΣ ΓΙΩΤΗΣ
Ο σκηνοθέτης των ταινιών «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο» και «Αστραπόγιαννος», επιστρέφει μετά από 26 χρόνια απουσίας, με τη νέα του ταινία «Το πέταγμα του κύκνου».
Από τα «Τα χρόνια της θύελλας» του 1984 μέχρι το «Το πέταγμα του Κύκνου» του 2011 πέρασαν 26 χρόνια. Γιατί αυτή η μακρόχρονη απουσία;
H ταινία που αναφέρατε, όπως και “Ο Αστραπόγιαννος” και “Ο Άνθρωπος με το γαρύφαλλο”, ήταν πολύ δύσκολες και με τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε στην Ελλάδα, καταντούσαν Γολγοθάς. Χρειάζονταν 100 δραχμές και είχα μόνον τις 10. Λάβετε υπόψιν σας, ότι δεν πήρα πότε χρήματα από το κράτος που για αυτές τις ταινίες ήταν φοβερά πολέμιο. Ούτε για αυτήν την ταινία πήρα χρήματα από το Κέντρο Κινηματογράφου ή από το Υπουργείο Πολιτισμού ή από την ΕΡΤ. Ο μόνος χρηματοδότης μου, ήταν ευτυχώς πάντα ο λαός με το εισιτήριό του. Το θέμα της νέας μου ταινίας, σύγχρονο μεν αλλά πάρα πολύ δύσκολο. Το σενάριο γράφτηκε πολλές φορές και ας είχα εκπληκτικούς συγγραφείς δίπλα μου, όπως τους πολυβραβευμένους Ανδρέα Φραγγιά και Θανάση Βαλτινό σαν συμβούλους, τον Μπάμπη Τσικληρόπουλο, το Θάνο Ξηρό, τον Γιάννη Χρυσούλη και τον Αμερικανό Chris Fallon, που κάθισαν δίπλα μου στο τελικό στάδιο του σεναρίου για αρκετούς μήνες. Χρειάζονταν και πολλά χρήματα που ήταν αδύνατο να τα βρω, αν δεν είχα τη συμπαράσταση της συμπαραγωγού, Joan Borsten, του ανεξάρτητου Αμερικανικού κινηματογράφου.
Επιστρέφετε με ένα πολιτικό-οικολογικό θρίλερ αμερικανικών προδιαγραφών. Οι Έλληνες παραγωγοί είναι σε θέση σήμερα να αναλάβουν παραγωγές τέτοιων προδιαγραφών;
Επιστρέφω με ένα οικολογικό και κοινωνικό θρίλερ. Όχι, δεν είναι. Γι αυτό και μου πήρε τόσα χρόνια για να πετύχω μια συμπαραγωγή με τη Αμερική και να κάνω την ταινία. Είναι πολλά τα χρήματα.
Στους πρωταγωνιστές της τελευταίας ταινίας σας είναι η παρτενέρ του Αλ Πατσίνο στα «88 λεπτά» Αλίσια Γουίτ, ο Λάρι Χάγκμαν, ο Ιρλανδός Κόλεμ Μίνι. Τί τους είπατε για να παίξουν στο Πέταγμα του Κύκνου;
Δεν τους είπα τίποτε. Διάβασαν το σενάριο και ενθουσιάστηκαν. Μετά είδαν και “Τον Άνθρωπο με το γαρύφαλλο” και ενθουσιάστηκαν το ίδιο. Μιλήσαμε για τους ρόλους τους και τότε δέχτηκαν να παίξουν στην ταινία.
Παρότι γράφετε και τα σενάρια των ταινιών σας, στο σενάριο της τελευταίας σας ταινίας συνεργαστήκατε με 6 σεναριογράφους, μεταξύ αυτών με τον Αντρέα Φραγκιά και τον Θανάση Βαλτινό καθώς και έναν Αμερικανό. Γιατί;
Το θέμα ήταν πολύ μεγάλο και ήθελα να εμβαθύνω, να πω πολλά σε όσο το δυνατόν λιγότερο χρόνο.
Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι οι Έλληνες σκηνοθέτες, σε συντριπτικό ποσοστό, είναι και σεναριογράφοι των ταινιών τους;
Αυτό δεν είναι κακό, αλλά να έχουν και συνεργάτες για να τους υποδεικνύουν τα τρωτά σημεία. Στην Ελλάδα δεν έχουμε όλοι καταλάβει πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του σεναρίου. Είναι η βάση που χτίζονται όλα. Υπήρξαν περίοδοι που σκηνοθέτες πήγαιναν στο γύρισμα χωρίς σενάριο και αυτό θεωρούνταν επανάσταση.
Δεν έχετε ζητήσει ποτέ για τις ταινίες σας οικονομική ενίσχυση από το Κέντρο Κινηματογράφου. Για ποιό λόγο;
Γιατί το κέντρο κινηματογράφου ως επί το πλείστον έχει μια αρχή 40 χρόνια τώρα, να χρηματοδοτεί ταινίες που δεν τις βλέπει κόσμος ή ελάχιστοι, οι “εκλεκτοί”. Δεν ζήτησα χρήματα και δεν πήρα ποτέ ούτε από τον Υπουργό Πολιτισμού (που δίνει τα πολλά εκατομμύρια), ούτε από τον πρόεδρο της ΕΡΤ. Εγώ δε θέλω να κάνω ταινίες ούτε για τους δήθεν εκλεκτούς, ούτε να μην τις βλέπει ο κόσμος. Αντίθετα, θέλω να κάνω ταινίες που να τις βλέπουν τα εκατομμύρια του κόσμου γι' αυτό και κέρδισα τη μήνι τους. Τις ταινίες μου τις κάνω από ανάγκη να συνομιλήσω με τον κόσμο, να ενώσω τις αγωνίες μου μαζί του.
Εκτιμάτε ότι το κράτος πρέπει να συνδράμει τον κινηματογράφο, στα πλαίσια και της συνταγματικής επιταγής ότι το κράτος υποστηρίζει την Τέχνη, ή αυτός πρέπει να κινείται ανεξάρτητα;
Σίγουρα πρέπει να είναι ανεξάρτητος από τους πάντες.
Ποιά είναι η γνώμη σας για το νέο κινηματογραφικό νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα;
Ο παλιός νόμος, 40 χρόνια τώρα και το Κέντρο Κινηματογράφου έκανε ταινίες που είτε μένουν στα κουτιά, είτε παίζονται στην ΕΡΤ μετά τα μεσάνυχτα. Τα παιδιά μα και τα εγγόνια μας, εξακολουθούν να βλέπουν τον παλιό ελληνικό κινηματογράφο που έγινε με το εισιτηριάκι του λαού και ο νέος νόμος δε νομίζω πως θα καταφέρει καλύτερα πράγματα. Μακάρι... αλλά.....
Σε τι κατάσταση εκτιμάτε ότι βρίσκεται σήμερα ο κινηματογράφος στην Ελλάδα;
Δυστυχώς στην ίδια που βρίσκεται 40 χρόνια τώρα.
Τί μας λείπει για να «απογειωθούμε» κινηματογραφικά;
Πρώτον να δώσουμε πολύ μεγάλο βάρος στα σενάρια, να γράφονται πολλές φορές και να βγαίνουν σωστά και ολοκληρωμένα. Δεύτερον να γίνει εκ διαμέτρου αντίθετη η φιλοσοφία του Κέντρου Κινηματογράφου, όπως είναι σε χώρες με κινηματογραφική άνθηση, πχ Καναδάς, που το κράτος θα ξοδεύει λιγότερα χρήματα και θα έχει και κινηματογράφο πολύ δυνατό και τουριστική – πολιτιστική προβολή της Ελλάδας. Οι συμπαραγωγές με την Αμερική, όχι αναγκαστικά με αμερικάνικη θεματολογία (τα θέματα μπορεί να τα προτείνουμε εμείς και από την ιστορία μας που είναι τόσο πλούσια και ενδιαφέρει όλο τον κόσμο) θα βοηθήσουν πολύ την κινηματογραφική άνθηση.
Από το Μεγάλο Δένδρο της Πρέβεζας, το γενέθλιο τόπο, στο κινηματογραφικό Λος Αντζελες του σινεμά. Σε αυτήν την πορεία τι δεν εκχωρήσατε από τον εαυτό σας;
Την ομορφιά που πήρα από τον τόπο μου και τις αρχές μου.
Τί θα αλλάζατε από την σημερινή Ελλάδα;
Δεν είναι να αλλάξεις, έχουν εξαρθρωθεί τα πάντα. Είναι να ξαναχτίσεις το σπίτι από την αρχή σε σωστά θεμέλια.
Τί κρατάτε ως «φυλαχτό» από τους γονείς σας;
Την αγάπη για τον άνθρωπο και τη δίψα για πρόοδο αλλά και ομορφιά!
Πηγή: ΑRTA PRESS - Φεβρουάριος 2011
Ενημέρωση: 11-02-2011
