Πόσο κινδυνεύει το ελληνικό σινεμά από το κλείσιμο της ΕΡΤ;

Μια από τις σημαντικές απώλειες του κλεισίματος της ΕΡΤ, το πάγωμα των χρηματοδοτήσεων προς τις ελληνικές ταινίες, φέρνει για άλλη μια φορά το ελληνικό σινεμά μπροστά στο απόλυτο κενό.

Εχουμε αναφέρει πολλές φορές μέσα στα χρόνια πως η ΕΡΤ υπήρξε (μαζί με τη Νova), το μοναδικό κανάλι που τηρούσε το νόμο του 1.5%, που ορίζει πως μέρος των κερδών από τα τηλεοπτικά κανάλια οφείλει να διατίθεται από τα ίδια στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή, παραμένοντας ένας από τους βασικούς χρηματοδότες των ελληνικών ταινιών μεγάλου και μικρού μήκους.

Επιπρόσθετα, η ΕΡΤ υπήρξε ενεργή ως προς το κομμάτι των χρηματοδοτήσεων των ελληνικών ταινιών, ακόμη και σε εποχές που το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου (ο άλλος μεγάλος χρηματοδότης των ελληνικών ταινιών) βρισκόταν σε αδράνεια, αν και η ίδια πέρασε μεγάλα διαστήματα που «πήδηξε» περιόδους εγκρίσεων τόσο λόγω οικονομικών προβλημάτων όσο και κυρίως λόγω συνεχούς αντικατάστασης του διευθυντικού της προσωπικού. Η χρηματοδότηση κινηματογραφικών ταινιών από τη δημόσια τηλεόραση και άλλους δημόσιους οργανισμούς, για να είμαστε σαφείς, δεν είναι ίδιον της Ελλάδας, αλλά γίνεται παντού και κυρίως στην Ευρώπη και με συμμετοχή μάλιστα πολύ μεγαλύτερη, αναλογικά με την οικονομία της κάθε χώρας, από τα ποσά που έδινε η ΕΡΤ στις ελληνικές ταινίες.

Το κλείσιμό της, πέραν όλων των απωλειών που περικλείει, συνιστά δυστυχώς και ένα μεγάλο χτύπημα στην ελληνική κινηματογραφική παραγωγή, γεγονός που είμαστε σίγουροι πως δεν πέρασε από το μυαλό κανενός ιθύνοντος μπροστά στη βίαιη απόφαση της διακοπής του σήματός της και της δραστηριότητάς της - κι αν πέρασε, δεν υπολογίστηκε. Μεγάλου μήκους παραγωγές βρίσκονται ξαφνικά με τρύπες στο budget τους, παρά τα συμφωνημένα ή και υπογεγραμμένα συμβόλαιά τους με την ΕΡΤ, ενώ ταυτόχρονα κινδυνεύουν οι συμφωνίες . Μικρού μήκους ταινίες αιωρούνται, παρότι, ειρωνικά, λίγες ημέρες πριν το κλείσιμό της, με δημόσια απόφαση ανακοινώθηκε η αύξηση της χρηματοδότησης και υποστήριξης ταινιών μικρού μήκους μέσω του προγράμματος «Μικροφίλμ». Επιπλέον, η κρατική τηλεόραση ήταν χρηματοδότης σε σημαντικό βαθμό και σε διοργανώσεις (ανάμεσά τους το Φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης, της Δράμας κ.ά.), όπου κανείς δεν γνωρίζει αν μπορεί να βασιστεί στην επαναλειτουργία της και να υπολογίσει το ποσό αυτό στον προϋπολογισμό των Φεστιβάλ που έρχονται.

Αντί να θεωρητικολογούμε, ζητήσαμε από κάποιους από τους ανθρώπους που θίγονται άμεσα από το κλείσιμο της ΕΡΤ να μας εξηγήσουν τι σημαίνει αυτό πρακτικά για τις ελληνικές ταινίες που ετοιμάζουν και για το ελληνικό σινεμά στο σύνολό του: τρεις παραγωγοί, των οποίων οι ταινίες βρίσκονται σε διαφορετικά στάδια, η μια ολοκλήρωσε το γύρισμά της, η άλλη γυρίζεται αυτή τη στιγμή κι η τρίτη βρίσκεται σε pre-production και, μαζί τους, ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου.

Ελένη Μπερτέ, Νομικός Σύμβουλος & Executive Producer, «Τετάρτη 4.45» του Αλέξη Αλεξίου (σε post production)

Σύμφωνα με την ανακοίνωση που έγινε μόλις τον Νοέμβριο, η ΕΡΤ είχε εγκρίνει να ενισχύσει την ταινία του Αλέξη Αλεξίου, «Τετάρτη 4.45», με 100.000 ευρώ. Σήμερα, με το ποσό αυτό να εκλείπει ξαφνικά, η παραγωγή είναι αναγκασμένη να το βρει από κάπου: οι υπόλοιποι συμπαραγωγοί και συνεργάτες δεν έχουν, φυσικά, τη δυνατότητα, ούτε να καλύψουν αυτό το ποσό, ούτε να ελαττώσουν το δικό τους ποσοστό. Επιπλέον, η ταινία μας πια έχει ολοκληρωθεί ως προς το γύρισμα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούν να γίνουν αλλαγές ή μειώσεις στο budget, είναι πολύ αργά για κάτι τέτοιο. Αρα από τη μια μέρα στην άλλη, βρισκόμαστε ν’ αναζητούμε 100.000 ευρώ που θεωρούσαμε δεδομένα κι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν.

Σχετικά με τη νομική πλευρά του κλεισίματος της ΕΡΤ, επειδή το κανάλι είναι κι αυτό μια Α.Ε., μια εταιρεία όπως όλες οι εταιρείες, από τη στιγμή που κλείνει και θα εκκαθαριστεί, θ’ αρχίσουν να «εξοφλούνται» οι οφειλές της με μια σειρά προτεραιότητας. Πρώτα βέβαια θα πάρουν τις αποζημιώσεις τους οι εργαζόμενοι κι αυτό συνιστά ένα τεράστιο ποσό. Και μετά όλοι θα έχουμε στα χέρια μας ένα «χαρτί» που θα δηλώνει τη σειρά μας, αλλά θα προηγηθούν εταιρείες και φορείς στους οποίους χρωστά χρήματα η ΕΡΤ, που είναι πολύ μεγάλου μεγέθους και σημασίας. Αρα η κάθε ταινία, η κάθε μία ελληνική παραγωγή, βρίσκεται πολύ πού χαμηλά σε μια μεγάλη λίστα απόδοσης οφειλών.

Επιπλέον, το γεγονός ότι ξαφνικά εξαφανίζεται ένας από τους βασικούς χρηματοδότες στις ελληνικές παραγωγές, προκαλεί τεράστια αναστάτωση και ανισορροπία στις σχέσεις του ελληνικού σινεμά με το εξωτερικό: οι ξένοι συμπαραγωγοί που τα τελευταία λίγα χρόνια, όλο και περισσότερο, επενδύουν με σημαντικά ποσά στις ελληνικές ταινίες, συμφωνούν σ’ αυτή τη χρηματοδότηση με δεδομένη τη συνεισφορά της ελληνικής πλευράς, της ΕΡΤ κι αυτό το δεδομένο παύει να υπάρχει. Την επόμενη φορά που ο οποιοσδήποτε παραγωγός θα προσπαθήσει να συνάψει μια συμφωνία με μια άλλη χώρα, με μια εταιρεία παραγωγής στη Γερμανία ή στην Κίνα, πώς θα μπορέσουν οι ξένοι παραγωγοί να μας εμπιστευτούν, όταν σε μια νύχτα σφραγίστηκε η κρατική τηλεόραση; Αυτή η απόφαση διαλύει την εμπιστοσύνη που με κόπο χτίστηκε ανάμεσα στους Ελληνες και τους ξένους παραγωγούς κι αυτό είναι πολύ μεγάλο πλήγμα για το ελληνικό σινεμά.

Ελένη Κοσσυφίδου, Παραγωγός, «Ξενία» του Πάνου Χ. Κούτρα (σε γυρίσματα)

Το κλείσιμο της ΕΡΤ. Για τους Ελληνες… μαύρο. Για την ταινία «Ξενία» του Πάνου Χ. Κούτρα, από σκούρο γκρι μέχρι μαύρο. Οταν μετά από 3 χρόνια εκκωφαντικής σιωπής η διοίκηση της ΕΡΤ, ως από Νόμο οφείλει, ενεργοποίησε, πέρσι, τα του 1,5% για τις συμπαραγωγές κινηματογραφικών ταινιών και είδαμε ξανά φως στο τούνελ, ήταν ένας από τους λόγους που άνοιξε δίαυλος συνεργασίας ανάμεσα στους Ελληνες παραγωγούς και σε αυτούς του εξωτερικού. Ξεκίνησαν συμπαραγωγές, γυρίστηκαν και γυρίζονται ελληνικές ταινίες, εν μέσω κρίσης, εν μέσω αμείλικτης ανεργίας και ευελπιστούσαμε ότι θα ολοκληρωθούν και θα αρχίσουν το ταξίδι τους στα διεθνή φεστιβάλ και στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Και ήρθε η Τρίτη 11/06/2013. Και η ΕΡΤ… CUT βίαιο και ασυγχώρητο! Και για την ταινία «Ξενία», βρισκόμαστε στην 5η εβδομάδα γυρισμάτων, το Eurimages κωλύεται να απελευθερώσει την 1η δόση χρηματοδότησης, η Γαλλική Τράπεζα ζητά εχέγγυα που θα καλύψουν ένα άλλο μαύρο, αυτό που σκέπασε τη θέση της ΕΡΤ στο χρηματοδοτικό πλάνο της ταινίας, για να προχωρήσει στην εκτέλεση του πλάνου ρευστότητας, το γαλλο-γερμανικό κανάλι ARTE άφωνο, οι Γάλλοι και Βέλγοι συμπαραγωγοί μας αλλόφρονες.

Και για μας τους παραγωγούς, η αξιοπιστία μας και πάλι στο μείον άπειρο. Παλιά, στις κινηματογραφικές αίθουσες, σε όποιο μαύρο της προβολής «επιβαλλόταν» στους θεατές να φωνάζουν… κάρβουνο χασάπη!

Μαρία Δρανδάκη, Παραγωγός, «Stage Fright» του Γιώργου Ζώη / «A Blast» του Σύλλα Τζουμέρκα (σε pre production)

Στο άρθρο που κάνατε πριν ένα μήνα για τους Ελληνες παραγωγούς στις Κάννες, έλεγα ότι η επαναλειτουργία του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου και η λειτουργία του 1,5% της ΕΡΤ (έστω και με καθυστέρηση), αλλά και η ύπαρξη συγκεκριμένων ιδιωτών επενδυτών, έχει δημιουργήσει μια αίσθηση αξιοπιστίας. Αν φυσικά αυτή η πρόσβαση δεν ενισχυθεί ή αν διακοπεί, είναι πολύ εύκολο το momentum που έχει δημιουργηθεί σε επίπεδο παραγωγής και ταινιών να χαθεί.

Πρακτικά, το κλείσιμο της ΕΡΤ, χωρίς οποιοδήποτε σχεδιασμό και χωρίς την πρόβλεψη άμεσης επαναλειτουργίας διαδικασιών όπως το 1,5%, σπάει αυτό το ακριβώς το momentum.

Παρόλο που το βασικότερο πρακτικό μου πρόβλημα αυτή τη στιγμή είναι ότι περίμενα τις αποφάσεις για το 1,5% που θα έβγαιναν μέσα στο προσεχές διάστημα για το «A Blast» του Σύλλα Τζουμέρκα, είναι χαρακτηριστικό ότι ο Κροάτης συμπαραγωγός του «Stage Fright» του Γιώργου Ζώη μου έγραψε προχθές για να με ρωτήσει εάν αυτό που έγινε σημαίνει ότι αλλάζει το χρονοδιάγραμμα για τα γυρισματα της ταινίας, που είναι προγραμματισμένα για το 2014.

Ταυτόχρονα, ένα ολόκληρο χρηματοδοτικό σχέδιο που παρουσίασα με αυτοπεποίθηση στις Κάννες και για το «Stage Fright» αλλά και για το «A Blast» ολόκληρο τον τελευταίο χρόνο εξετάζεται μέσα στην αβεβαιότητα της περιόδου από Ευρωπαίους πιθανούς συνεργάτες.

Γρηγόρης Καραντινάκης, Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου

Οπως είναι γνωστό, το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και η ΕΡΤ αποτελούν δυο από τους βασικούς πυλώνες στήριξης της ελληνικής κινηματογραφίας. Το ΕΚΚ και η ΕΡΤ έχουν κοινά προγράμματα τα οποία χρόνια τώρα στηρίζουν το σινεμά. Η ΕΡΤ είχε εγκρίνει, όπως ξέρετε, ήδη έναν μεγάλο αριθμό ταινιών, κάποιες από τις οποίες δεν είχαν καν περάσει ακόμη από το Κέντρο Κινηματογράφου, καθώς είχαν ξεκινήσει τις διαδικασίες της χρηματοδότησής τους από την ΕΡΤ.

Υπάρχουν δυο προγράμματα τα οποία το Κέντρο χρηματοδοτεί από κοινού με την ΕΡΤ, το Νέο Βλέμμα που αφορά σε πρωτοεμφανιζόμενους σκηνοθέτες και το Τεκμήριο που αφορά σε ντοκιμαντέρ μεγάλου και μεσαίου μήκους. Οι ανακοινώσεις για τα προγράμματα αυτά είναι στον αέρα γιατί εδώ και πέντε - έξι μήνες δεν έχει υπογραφεί η προγραμματική συμφωνία με την ΕΡΤ. Είμαστε σε συνεννοήσεις, είχαμε φτάσει σε ένα τελικό στάδιο, προ των υπογραφών και τώρα συνέβη αυτό το γεγονός. Ελπίζω ότι θα υπάρξει μια λύση, αλλά αν δεν υπάρξουν σύντομα εξελίξεις, θα δούμε πώς το Κέντρο θα μπορέσει να στηρίξει τα προγράμματα αυτά.

Η μόνη ενημέρωση που είχα στην αρχή ήταν ότι όλες οι εκκρεμότητες για ταινίες που έχουν εγκριθεί, περάσει από το διοικητικό συμβούλιο, αυτές με κάποιο τρόπο θα ικανοποιηθούν. Είμαστε σε αναμονή για τις εξελίξεις, αγωνιούμε κι εμείς για το τι θα γίνει ακριβώς.

Πολλές παραγωγές έχουν στηρίξει πάνω στις χρηματοδοτήσεις και της ΕΡΤ τη συμμετοχή τους και σε ευρωπαϊκά προγράμματα, τις χρηματοδοτήσεις τους από το MEDIA ή το Eurimages, οπότε αυτή τη στιγμή κι αυτά τα φιλμ είναι στον αέρα.

Το ελληνικό σινεμά έχει αποκτήσει πλέον εξωστρέφεια και στρέφεται ενεργά σε συμπαραγωγές με το εξωτερικό κι όpως αντιλαμβάνεστε, όταν ένας ξένος συμπαραγωγός βλέπει τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή με την ΕΡΤ είναι φυσικό να ανησυχεί. Εμείς από τη μεριά μας τους διαβεβαιώνουμε ότι το Κέντρο Κινηματογράφου θα στηρίξει όλες τις υποχρεώσεις που έχει αναλάβει και θέλω να πιστεύω ότι όλα αυτά τα σχέδια θα εξελιχθούν.

Εκτός των άλλων, η ΕΡΤ ήταν ένα από τα ελάχιστα κανάλια, μαζί με τη Nova, που έκανε πράξη τον νόμο για το 1.5% που αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο για το ελληνικό σινεμά και που, χρόνια τώρα, όλα τα άλλα κανάλια ανερυθρίαστα δεν εφαρμόζουν.

Πηγή άρθρου: Flix